Endometriozis Ultrason İle Görülür mü?

Endometrium yapısının bulunmaması gereken yerlere yerleşmesi ile seyreden bir hastalık olan endometriozis, çikolata kisti olarak da bilinir. Endometrium kadınlarda rahim içi duvarında her ay döllenmekte olan yumurta için bir yatak görevi üstlenen ve gebelik gerçekleşmediğinde menstrüel kanama yoluyla atılan bir yapı olarak tanımlanabilir. Normal şartlarda bu yapı yalnızca rahim içerisinde bulunmakla birlikte çeşitli faktörlere bağlı olarak rahim dışı bölgelere yerleşmesi ve farklı sağlık sorunlarına neden olabilen endometriozis hastalığının meydana gelmesi söz konusu olabilir. 

Farklı belirtilerle kendini gösteren endometriozis sorunu yaşayan hastalar ömür boyu düzenli kontrollerini aksatmamalı ve her hasta özelinde bir takip ve tedavi planı belirlenmelidir.

Endometriozis Nasıl Teşhis Edilir?

Endometriozis teşhisi zor hastalıklardan biri olarak kabul edilir. Teşhis koyulabilmesi için öncelikle doktor tarafından detaylı hastalık öyküsü alınıp hasta şikayetleri dinlenir. Jinekolojik muayene ve ultrason gerçekleştirilir. Pelvik muayene sırasında tespit edilen ağrı, hassasiyet, rahim ve yumurtalıklardaki hareket kısıtlılığı endometriozis teşhisini düşündürebilen verilerdir.

Endometriozis teşhisi konulmasında kan testleri yardımcı yöntemler arasında yer almakta olup en sık istenilen testler CA-125 ve HE-4’tür. Bu testler rutin olarak istenmezler. Bununla birlikte yapılan bu testler doğrudan hastalığın teşhisine imkan vermediğinden yalnızca ek tetkik olarak doktor tarafından istenilebilmektedir. CA-125 değerine bakıldığında tipik olarak yüksek çıkmaktadır.

Hem ulusal kılavuz (Endometriozis ve Adenomyozis Derneği) hem de Avrupa üreme tıbbı derneği (ESHRE) değerin zaten yüksek çıkacağını ve yüksek çıktığında hastayı daha da sıkıntıya sokacağını, tedavide bir değişikliğe de neden olmayacağı için CA-125 bakılmasını önermemektedir. HE-4 ise özellikle yumurtalıktaki  kistik kitlenin iyi huylu mu kötü huylu mu ayırt edilmesine katkı sağlayabilir. Bazen borderline olarak adlandırılan sınır lezyonlar da da HE-4 yükselebilmektedir. 

Magnetic Resonance Imaging (MRI) görüntüleme yöntemi pelvik doku tutulumu durumunda faydalı olabilse de, yorumlamanın deneyimli bir radyolog tarafından yapılması noktası önem kazanır. Yumurtalıktaki çikolata kistleri MR’da kolayca tanınırken, tipik olarak Derin Endometriozis lezyonları MR’da atlanabilmektedir. 

Endometriozisin kesin tanısı laparoskopi ile koyulmakta olup aynı zamanda hangi evrede olduğu da değerlendirilebilir. Fakat sadece tanı için günümüzde endometriozisli hastaları ameliyat etmekten sıklıkla kaçınılmaktadır. 

Endometriozis Ultrasonda Nasıl Görünür?

Endometriozis görünümü ultrasonda pek çok kist görünümüne benzemekte olup çoğunlukla hemorajik kist (kanamalı kist) olarak adlandırılan ve çatlamak üzere olan yumurta kistleri ile karıştırılabilir. Büyük endometriozis kistleri bazı durumlarda yumurtalık kanseri görüntüsüne benzeyebilmekte ve özellikle ultrasonda rahatça tanınabilmektedir. Büyük çikolata kistleri aynı zamanda ultrasonda net bir şekilde görüntülenebilmektedir.

Ultrason ile görüntüleme sayesinde çikolata kistlerinin yanı sıra rahim, yurmurtalık ve barsaklar arasında oluşan ciddi yapışıklıklar, bağırsak, rektum ve mesanede bulunan endometriotik nodüller de görüntülenebilmektedir. Derin endometriozis nodülleri, yumurtalıktaki kistlerin aksine sert, tıknaz, hareket ettirildiğinde şiddetli ağrılı lezyonlar şeklinde izlenir. Aynı görüntü, karın ön duvarında çıkan Sezaryen Sonrası oluşan Sezaryen Skar Endometriozis  te de benzer olarak izlenmektedir. 

Ultrasonografi Cihazının Endometriozis Tanısında Bir Önemi Var Mıdır?

Yumurtalıklar, rahim ve çevresindeki endometriozis tanısının koyulabilmesinde vajinal ultrason daha etkili olmakla birlikte karnın üst kısmındaki organlarda bulunan (karın ön duvarındaki Sezaryen Endometriozis’i) endometriozise tanı konulmasında da karından bakılan ultrason tercih edilmektedir.

Vajinal ultrason ile rahim, yumurtalıklar ve çevresindeki komşu organların net bir şekilde görüntülenebilmesi mümkündür. Vajinal ultrasonda hem yumurtalıktaki çikolata kistleri hem de barsak (rektum), mesane gibi komşu organlardaki Derin Endometriozis lezyonları net bir şekilde tespit edilebilmektedir. 

Ultrasonografi cihazın iyi bir görüntü sağlaması, çözünürlüğünün iyi olması, ilave programlar ile hacim, akım değerlendirmelerinin yapılabilmesi tanı koyarken değerlendirmeyi kolaylaştırır. Fakat cihazın teknolojik olrak iyi olması tanıda ikinci önem sırasındadır. En önemli nokta ultrasonografik değerlendirme yapan kişinin bu konuda eğitimli ve deneyimli olması gerekmektedir yoksa en iyi ultrasonografi cihazları ile bile tanı atlanabilir.  

Endometriozis ile alakalı daha fazla bilgi almak için Endometriozis (Çikolata Kisti) sitemi ziyaret edebilirsiniz.